Deze week was er een uitzending van EenVandaag over discriminatie van dikke mensen in de zorg. De reacties zijn niet mild, maar Twitter vermijd ik al jaren. Het erge om te horen, vind ik, is dat het Nederlands Huisartsen Genootschap het probleem niet (h)erkent, terwijl uit een enquête van organisatie Dikke Vinger blijkt dat bijna 80% van de dikke mensen dit meemaakt. En ik ben daar één van.
Als klein kind was ik altijd al wat groter en dikker dan mijn leeftijdsgenoten. Dat zal wel iets met aanleg te maken hebben, denk ik nu, want ik at toch echt dezelfde bruine boterhammen als mijn dunne broertje en zusje. En dan ben je een stevig kind, niks mis mee, toch? Maar mis ging het toen ik merkte dat dik zijn werd veroordeeld. In groep 5 smeekte ik mijn moeder om naar een diëtist te mogen (ik had toen al een sterke eigen wil). In de la van mijn bureautje in de klas had ik een top secret snelhechter liggen met opdrachten van de diëtist. Per maaltijd moest ik de daarbij horende hoeveelheid bolletjes inkleuren en moest ik opletten niet over het dagelijkse maximum aantal bolletjes heen te gaan. Een soort WeightWatchers for kids, super gezond (not). Ik was acht jaar.
Vanaf toen ben ik altijd aan het diëten geweest en in mijn puberteit ontdekte ik dat je ook snel kon afvallen door middel van shakes. Geduld is nooit mijn sterkste eigenschap geweest en ik wilde liever gister dan vandaag mijn nieuwe lichaam hebben. Dan kon mijn leven eindelijk beginnen, althans, dat is wat mij werd voorgehouden. Dun = mooi, dun = geliefd, dun = gelukkig.
Het eigen aan diëten is natuurlijk dat je na afronding ervan áltijd weer aankomt: 97% van de mensen komt na het volgen van een dieet weer terug op hun oude gewicht óf zwaarder.
Fast forward naar mijn twintigerjaren, waarin ik door de vele diëten inderdaad overgewicht had ontwikkeld. Ik begon me te verdiepen in de bizarre dieetcultuur (een miljardenindustrie die alleen werkt als mensen blijven diëten) en besloot daar in ieder geval niet meer aan mee te doen. Gewoon gevarieerd en gezond eten, wat ik eigenlijk tussen de diëten door altijd had gedaan. Maar plots merkte ik dat ik maar blééf aankomen, terwijl er in mijn eetpatroon niks veranderde en ik fanatiek sportte. Meerdere keren bezocht ik de huisarts, maar die wist het ook niet. Lekker blijven bewegen. Mijn gewicht bleef toenemen en ik kwam in nog geen jaar tijd 20 kilo aan. Toen ik het écht niet meer wist en ook écht niet meer aan het zoveelste dieet wilde beginnen heb ik de huisarts dringend verzocht mij door te verwijzen naar een internist. Daar kon ik een half jaar later terecht en zij raadde mij in het eerste consult een gastric bypass aan, die ik weigerde. Dit is in de afgelopen jaren bij elke arts, van nieuwe huisarts tot neuroloog, het geval geweest. Gelukkig werd er door die internist ook (eindelijk) bloed geprikt, want daaruit kwam naar voren dat mijn schildklier vrijwel niet meer functioneerde.
Omdat ik altijd al overgewicht had, werd mijn hulpvraag rond gewichtstoename niet gezien. Waren mijn klachten (stemmingsklachten, energieverlies én die gewichtstoename – schoolboek hypothyroïdie) net zo behandeld als die van een dun persoon, dan had dit veel leed gescheeld. Meer leed dan je hier leest, want er schuilt nog veel meer achter dit verhaal, maar dat is voor een andere keer.
Ik neem het de arts in kwestie niet kwalijk dat die inschattingsfout werd gemaakt. Maar ik neem het artsen in het algemeen wél kwalijk wanneer zij niet (willen?) erkennen dat gewichtsstigma in de gezondheidszorg bestaat. En ik neem het mensen kwalijk die niet willen erkennen dat onze maatschappij dikke mensen stigmatiseert en discrimineert.
Had ik als jong meisje geleerd dat een lichaam oké is zoals het is, was ik niet naar de diëtist gegaan en niet (zo) dik geworden. Had ik in mijn puberteit geleerd dat onze maatschappij elk mens gelijk behandeld, was ik niet aan de shakes gegaan en niet (zo) dik geworden. Hadden artsen meer geluisterd dan geoordeeld, was ik niet (zo) dik geworden. Natuurlijk ontken ik geen eigen verantwoordelijkheid (ik heb die diëten immers zelf gevolgd), maar ik onderschrijf ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid die we hebben om ieder mens gelijk te behandelen. Ook in de zorg, vooral in de zorg.